ТЕРРОРИЗМ ВА ЭКСТРЕМИЗМ-ХАТАР БА ҶОМЕА Яке аз масъалаҳои доғи ҷомеаи муосир, ки боиси нигаронии амиқ дар миқёси ҷаҳон гардидааст, терроризм ва экстремизм мебошад. Ин падидаҳои номатлуб бороҳҳои гуногун амнияти ҷомеа, суботи сиёсӣ, иқтисодӣ ва фарҳангиро халалдор намуда, ҷони ҳазорон нафар одамонро зери хатар қарор медиҳанд. Баррасии решаҳо, паёмадҳо ва роҳҳои пешгирии ин зуҳуроти номатлуб барои ҳар як фард ва ҷомеа зарурӣ мебошад. Терроризм ҳамчун шакли ниҳоии хушунати сиёсӣ маънидод мешавад, ки ҳадафи асосии он тарсонидани аҳолӣ, зери фишор қарор додани ҳукумат ё расидан ба мақсадҳои сиёсии муайян тавассути зӯроварист. Террористон одатан бо истифода аз бомбгузорӣ, гаравгонгирӣ, қатли ом ва амалҳои дигар ба амнияти ҷомеа зарбаи сахт мезананд. Экстремизм бошад, ифодаи андешаҳои ифротӣ ва радикалӣ мебошад, ки бо рад кардани қонун, муқаррароти ҷомеа ва муносибатҳои муътадил тавсиф мешавад. Ин гуна афкор метавонад ба амалҳои зӯроваронаи гурӯҳӣ ё инфиродӣ сабабгардад ва ҳамчун замина барои терроризм хизматкунад. Терроризм ҳамчун падида шум ва нафратовар таърихи куҳан дорад. Гуфта мешавад, ки нахустин зуҳуроти он дар таърихи муосир дар давраи Инқилоби Фаронса (1789-1799) ба қайд гирифта шудааст. Дар он замон «давраитарс» (Reignof Terror) бо кушторҳои сиёсӣ тавсифмешуд. Дар асрҳои XIX ва XX, терроризм шаклҳои гуногунгирифт: аз анархистҳо дар Аврупо то гурӯҳҳои муҷоҳидини динӣ ва сиёсӣ дар Шарқи Наздик. Дар асри XXI, махсусан баъд аз ҳамлаҳои 11 сентябри соли 2001 дар ИМА, терроризм ба сатҳи глобалӣ расид. Гурӯҳҳои байналмилалӣ, аз ҷумла Ал-Қоида ва баъдтар ДОИШ, боистифода аз интернет, шабакаҳои иҷтимоӣ ва маблағгузории пинҳонӣ таъсири худро дар тамоми ҷаҳон паҳн намуданд. Терроризм ва экстремизм на танҳо ба амнияти шахсӣ ва ҷамъиятӣ таҳдид мекунанд, балки боиси коста шудани рушди иқтисодӣ, пошхӯрдани суботи миллӣ ва коҳиши эътимод ба сохторҳои давлатӣ мегарданд. Онҳо метавонанд боиси гурезаи аҳолӣ, ҷангу низоъҳо, маҳдудшавии озодиҳо ва ҳатто сарзадани ҷанги шаҳрвандӣ шаванд. Ҷомеаҳои ноустувор ва камбағал бештар осебпазиранд, зеро гурӯҳҳои ифротӣ осонтар метавонанд ҷавононро бо ваъдаҳои дурӯғин ҷалбкунанд. Афзоиши бекорӣ, сатҳи пасти маориф, бесаводӣ ва дастнорасии хадамоти иҷтимоӣ аз омилҳое мебошанд, ки экстремизмро тақвият мебахшанд. Илова ба таҳдидҳои ҷисмонӣ, терроризм ва экстремизм таъсири амиқи равонӣ ва фарҳангӣ низ доранд. Тарс, ноумедӣ ва беэътимодӣ дар байни шаҳрвандон паҳн мешавад. Ҷомеаҳо қутбишавӣ ва тақсим мешаванд, ки ба сулҳу ваҳдати миллӣ зарбамезанад. Гурӯҳҳои ифротӣ бо сӯистифода аз дин, фарҳанг ва арзишҳои миллӣ кӯшиш мекунанд ҷавононро гумроҳ намуда, онҳоро ба роҳи хушунат тела диҳанд. Барои мубориза бо терроризм ва экстремизм танҳо чораҳои ҳарбӣ ё ҳуқуқӣ кофӣ нестанд. Иҷрои корҳои густурдаи тарбиявӣ, маърифатӣ ва иҷтимоӣ-роҳи асосии муқовимат ба ин падидаҳост. Баланд бардоштани сатҳи маълумоти аҳолӣ, махсусан ҷавонон, таъсиси муҳити солими равонӣ ва фарҳангӣ, рушди баробарии иҷтимоӣ ва паст кардани сатҳи камбизоатӣ муҳиманд. Инчунин, ҳамкории зичи мақомоти давлатӣ бо ҷомеа, созмонҳои динӣ, ва соитиахбори омма ва ниҳодҳои ҷомеаи шаҳрвандӣ зарураст. Сиёсатҳои саривақтӣ ва муқовимати идеологӣ метавонанд монеаи паҳншавии ақидаҳои ифротӣ гарданд. Хулоса, терроризм ва экстремизм аз хатарноктарин зуҳуроти асри муосир маҳсуб мешаванд, ки барои ҷомеаи ҷаҳонӣ ва хусусан барои кишварҳои рӯ ба рушд таҳдиди ҷиддӣ ба шумор мераванд. Танҳо бо ҳамгироии ҷомеа, эҳсоси масъулият, рушди маърифат ва баланд бардоштани сатҳи зиндагии аҳолӣ метавон ба ин падидаҳои хатарнок муқовимат кард. Ҷомеаи солим, муттаҳид ва бофарҳанг ҳаргиз зери таъсири ифротгароён намеафтад. Муовини раиси ноҳияи Восеъ Давлатзода Қ.

Илова кард: Администратор | Илова шуд: 28-05-2025, 16:45:29 | Диданд: 64